شهرستان نور

 یکی از شهرستانهای استان مازندران ایران است. این شهرستان درمرکز استان واقع شده است و مرکز آن شهر نور است. نور یکی از قدیمی ترین نواحی شهرنشین طبرستان ( مازندران کنونی ) بوده که به گواهی تاریخ ، رستمدار نام داشته است . تمیشه نام پایتخت بخش ساحلی حکومت رویان بوده که بنای کنونی شهر نور بر آن قرار دارد . نام دیگر قدیمی آن که حتی ساکنان کنونی آن نیز گهگاه به جای نور به کار میبرند ، سولده است . نام کنونی نور از رودخانه نور گرفته شده که از کوههای البرز سرچشمه میگیرد و به رود هراز می پیوندد.

تقسیمات کشوری

این شهرستان دارای سه بخش مرکزی ، بلده و چمستان میباشد . بخش مرکزی شامل شهرهای نور ( مرکز شهرستان ) ، رویان ( علمده )و ایزدشهر می باشد و از روستاهای مهم آن رستم رود ، تاشکوه علیا و سفلی است . بخش چمستان به مرکزیت شهری به همین نام که در فاصله ۱۵ کیلومتری جنوب شرقی نور ، در مجاورت شهرستان آمل قرار دارد . بخش بلده نیز به مرکزیت شهری قدیمی به همین نام در ۸۵ کیلومتری جنوب شهر نور قرار دارد و پل ارتباطی میان دو جاده مهم هراز و چالوس است .                        

• بخش بلده

                o دهستان اوزرود

                o دهستان تتارستاق

                o دهستان شیخ فضل اله نوری

 شهرها: بلده                      

• بخش چمستان

                o دهستان لاویج

                o دهستان میانرود

                o دهستان ناتل رستاق

شهرها: چمستان                    

• بخش مرکزی شهرستان نور

                o دهستان میان بند

                o دهستان ناتل کنار سفلی

                o دهستان ناتل کنار علیا

شهرها: نور، رویان و ایزدشهر.

 گردشگری

 مناطق دیدنی این شهرستان شامل : ۱) پارک جنگلی شهر نور ( مهندس سعیدی ) ۲) سواحل زیبا و پلاژ تفریحی در نور ، رویان و ایزدشهر ۳) قلعه پولاد بلده ۴) خانه نیما یوشیج در یوش بلده ۵) پارک جنگلی و چشمه کشپل چمستان ۶) آبشار آب پری رویان ۷) روستای پیمط ۸) آب گرم و جنگل لاویج ۹) هتل نارنجستان میباشد و همچنین یکی از روستاهای اطراف پارک جنگلی و چشمه کشپل چمستان به نام " سلیا کتی " می باشد .

وضعیت جغرافیایی نور

شهرستان نور با 2675 کیلومتر مربع وسعت حدود 3/11 در صد کل مساحت استان را به خود اختصاص داده است شهرستان نور در غرب استان قرار گرفته و و از شمال به دریای خزر از مشرق به شهرستان های آمل و محمود آباد از جنوب به رشته کوههای البرز و شهرستان آمل و استان تهران و از مغرب به شهرستانهای نوشهر و چالوس محدود میشود این شهرستان دارای 5 شهر (نور،بلده ،رویان،چمستان،ایزدشهر) 3 بخش ( مرکزی،بلده، چمستان) 8دهستان و 226 آبادی است مطابق آخرین آمار حدود 105000 جمعیت که حدود 67 درصد روستایی و بقیه شهری میباشد 3/5 درصد جمعیت استان را دارد. نور که تاچند سال قبل سولده نامیده می شد از شهرستان مهم رستمدار و یکی از مراکز ملوک استندار و رستمدار، بخشی میان رویان و مازندران بوده است.

مراکز دیدنی آن عبارتند از : قلعه پولاد بلده ، بقعه متبرکه آقا شاه بالو زاهد ، بقعه متبرکه جمشید کیا سلطان، خانه نیما در بلده ، پل خشتی نور و تکیه تاکر... شهرستان نور به لحاظ توسعه صنعتی و گردشگری شرایط ممتازی دراستان پیدا کرده است. محصول غالب کشاورزی منطقه، برنج می باشد.

جذابیتهای منطقه

گستردگی شهرستان نور از ساحل تا ارتفاعات البرز میانی ، وجود تنوع آب و هوایی، رودخانه ها وآبشارهای طبیعی همـراه با آثار تاریخی و باستانی اعتبار ویژه ای به این شهرستـان بخشیده که می توانـد در زمینه برنامه ریزی سفر کاملا" مؤثر باشند.

 پارک جنگلی نور : درکیلومتر 5 نور به محمودآباد و در شرق نور با مساحت حدود 4000 هکتار از اوایل دهه 50 شمسی مـورد بهره برداری قرار گرفته و از نظر وسعت یکی از بزرگترین پارک های خاور میانه است . انواع گونه های جنگلی مانند افرا ، ممرز ، توسکا ، انجیلی و ... در آن یافت می شود . رستوران مجهز و زیبا ، آلاچیق های متعدد چوبی پارک های بازی کودکان ، مسجد ، زمین های ورزشی از جمله امکاناتی است که آن را به یکی از تفرجگاههای مهم شمال ایران بدل کرده است . در ابتدای ورودی غربی پارک که از جاده اصلی نور محمودآباد جدا می شود ، سردر زیبای سنگی با ویژگی های معماری و پوشش چوبی ساخته شده که دیدنی است .

ساحل دریا : طول خط ساحلی در شهر نور حدود 23 کیلومتر می باشد که به دلیل دارا بودن ساحل ماسه ای ،کم عمق ، حرارت مطلوب ، آب با املاح پایین ، ساحل سازی مناسب ، ایجاد طرحهای مناطق شنای امن برای خانمها و آقایان وامکانات رفاهی، هر ساله در فصل تابستان مسافران بی شماری را به خود جذب می کند .

 آبشار آب پری : برای رسیدن به آبشار آب پری باید فاصله 5 کیلومتری شهر نور تا شهر رویان را پیمود ، یک خیابان در وسط شهر کوچک رویان در حاشیه غربی پل و رودخانه به طرف جنوب از مسیر اصلی نور به نوشهر جدا می شود که پس از ساخت آسفالت 8 کیلومتری در کنار رودخانه ، کوه و دره جنگلی به آبشار آب پری می رسد ، این مسیر به نام گلندرورد و سوردار معروف است . جریان آب در شیب سنگی 60 درجه کوه منظره زیبایی را ایجاد کرده و دانه های سنگی در پایین جاده به طرف دره و وجود درختان جنگلی در سینه کش آن منظره رویایی را پدید آورده است .

شهر بلده : شهر بلده مرکز بخش ییلاقی و کوهستانی بلده در 145 کیلومتری شهر نور واقع شده است . مسیر اصلی دسترسی به آن به صورت آسفالته در کیلومتر 45 جاده هراز و محور ارتباطی آمل به تهران در محلی به نام هردورود بوسیله یک پل به طرف غرب از جاده هراز جدا می شود و پس از طی یک مسافت 55 کیلومتری به شهر بلده می رسد. جاده در تمام طول مسیر از آبادی های خوش آب و هوا عبور می کند و در ادامه پس از عبور از بلده و با مسافت 55 کیلومتر در محل پل زنگوله به جاده کندوان وصل می شود . این شهر از لحاظ آب وهوا، مناظر طبیعی ، چشمه ها و آبشار در فصل تابستان پذیرای گردشگران زیادی است .

یوش و زادگاه نیما یوشیج : یوش در فاصله 5 کیلومتری غرب بلده و در مسیری است که منتهی به جاده کندوانمی شود. علاوه بر جذابیت های طبیعی، زادگاه نیما یوشیج شاعر معروف و نوپرداز معاصردر آنجا قرار دارد و همواره مورد استقبال ادب دوستان جهان است . خانه نیما که آرامگاه وی نیز می باشد از بناهای متعلق به اواخر دوره صفویه است که با ویژگی های سنتی منطقه کوهستانی نور ساخته شده و با پلان مربع شکل دارای یک حیاط مرکزی و اتاق های متعدد در اطراف حیاط می باشد. عناصر تزئینی آن شامل آجرکاری ، گچ بری ، رنگ کاری ، خراطی ، ارسی های زیبا و آینه کاری است که آثار مهم کشور می باشد .

فیل سنگی : در مرکز روستای لاویج قطعه سنگ بزرگی وجود دارد که براثر عوامل و فرسایش طبیعی به شکل فیل نشسته بر زمین خودنمایی می کند که مسافران این روستای خوش آب و هوا از این منظره طبیعی و منحصر به فرد نیز دیدن می کنند . البته بعد از گذر از آب گرم لاویج با حداقل ده دقیقه پیاده روی می توانید از فیل سنگی هم دیدن نمایید.

بقعه آقاشاه بالو زاهد : این بقعه در 3کیلومتری شرق چمستان واقع شده است . شهر چمستان در 15 کیلومتری شرق نور قرار دارد و مسیر آسفالته آن از داخل شهر نور آغاز و پس از عبور از مسیری زیبا به چمستان رسیده وپس از طی 15 کیلومتر به شهر چمستان ختم می گردد . بقعه مذکور در ضلع شمالی و مجاور با جاده قرار دارد . آقا شاه بالو از عرفای اواخر قرن 7 و اوایل قرن 8 هجری قمری و مرشد شیخ حسن جوری چهره اصلی نهضت سربداران خراسان در عهد حکومت مغولان است . بنای آجری با گنبدی مخروطی و تزئینات کاشیکاری بر روی مرقد آقا شیخ بالو زاهد ساخته شده که از آثار مهم تاریخی مازندران به شمار می رود .

 آب گرم معدنی لاویج : روستای ییلاقی لاویج در25کیلومتری جنوب چمستان در میان دره های جنگلی و زیبای البرز قرار دارد . در کیلومتر 3 چمستان به نور یک مسیر زیبای آسفالته به طرف جنوب از جاده اصلی منشعب می شود که با عبور از پارک جنگلی کشپل به لاویج ختم می شود . آب های گرم لاویج به دلیل خواص بالای درمانی برای دردهای استخوان و مفاصل و بیماری های پوستی همواره گردشگران فراوانی را در تمام فصول سال به خود اختصاص داده است ، امکاناتی مناسب نیز در آن منطقه برای اقامت و استفاده از آب معدنی ایجاد شده است. جاده چمستان به لاویج از پارک کشپل می گذرد و از میان جنگل عبور می کند به همین دلیل فضای دلپذیری را برای گردشگران فراهم می سازد .

پارک جنگلی کشپل : در ابتدای جاده آسفالتی لاویج در محور چمستان به آمل قرار دارد ، حاشیه زیبای ساحل رودخانه لاویج رود ، وجود چشمه های پرآب با زلالی ویژه ، امکانات نسبی اقامت و پارک بازی کودکان این پارک را به تفریحگاه مردم منطقه و مسافران غیر بومی تبدیل کرده است .

قلعه پولاد بلده : بر روی ارتفاعات شمالی مشرف بر شهر بلده یک قلعه عظیم به چشم می خورد که از معروفترین و بزرگترین قلعه های به جای مانده در شمال ایران است . این قلعه تا اوایل دوره صفویه دایر و مسکونی بوده و مرکز یکی از مقتدرترین قدرتهای محلی آن روز ایران محسوب می شد.

بقعه سلطان احمد بلده : در داخل شهر بلده در دامنه کوه واقع شده و دومین بنای مرتفع شهرستان نور است گنبد آن مخروطی و مصالح آن از آجر و روکش گچ می باشد. در حد فاصل گنبد و بدنه نیز نورگیرهایی تعبیه شده و طاق نماهایی نیز اطراف آن را تزیین کرده اند . گنبد از داخل با مرکب سیاه زینت یافته و گچ بری های زیبایی نیز در آن دیده می شود و در دو قسمت آن نقش شیری را کشیده اند که ماری به دور کمر آنها حلقه زده است . کتیبه ای به خط کوفی وجود دارد که دوبار نام حضرت محمد ( ص ) و حضرت علی ( ع ) را نقش کرده اند . کتیبه چوبی روی صندوق نام شیخ احمد نوری و تاریخ 1102 هجری قمری را دارد .

فاصله نقاط مهم و توریستی منطقه با شهر نور